20 augustus 2023
De co-voorzitter van politieke partij 'Groen' laat een balonnetje op over de mogelijkheid om vrij bivakkeren overal toe te laten in Vlaanderen, met uitzondering in kwetsbare natuur, landbouwgebied, privé-tuinen enz. Jeremie Vaneeckhout baseert zich hiervoor op het historische 'allemansrecht' zoals dat in enkele Scandinavische landen van toepassing is. Officieel is overnachten op een hiervoor niet geregistreerde plaats in theorie nog steeds strafbaar in Vlaanderen en bij uitbreiding in België.
"Op 27 bivakplaatsen in Vlaanderen kan je vandaag gratis en in de vrije natuur je tent opzetten wanneer je op trektocht bent. Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout wil dat aantal sterk opkrikken door de logica om te draaien: in plaats van een beperkt aantal plaatsen waar je mag bivakkeren, stelt hij voor het overal toe te laten, tenzij anders aangegeven. 'In landen zoals Schotland en de Scandinavische landen krijgen burgers en toeristen het vertrouwen om hun tent een nacht op te zetten in de natuur. Daardoor is reizen ineens ook een stuk laagdrempeliger. Niet iedereen heeft immers het geld om een appartement aan zee te huren of om naar het buitenland te trekken. Het zou fantastisch zijn als we ook van Vlaanderen een echte kampeerregio kunnen maken", aldus het persbericht dat Groen uitstuurde.
Eigenlijk komt het er op neer om een voorstel in het Vlaams parlement in te dienen waarbij de huidige situatie van een algemeen bivakverbod met uitzondering van legale bivakzones omgedraaid wordt naar een algemene bivaklegalisatie met uitzondering van een aantal plaatsen. De krant De Standaard commentarieert het voorstel en vertrekt vanuit de bestaande situatie met bivakzones: "Er zijn in Vlaanderen wel 27 bivakzones die privé of door het Agentschap Natuur en Bos, Natuurpunt of de provincies worden beheerd. Wie te voet of met de fiets rondreist, kan er maximaal 48 uur – ‘kort, luxeloos en discreet’, dixit de site bivakzone.be – overnachten en moet bij vertrek alles vlekkeloos achterlaten. Voorzieningen zijn er meestal niet. Enkel een lapje grond dat je eerst moet reserveren. Groen stelt nu voor om het principe om te draaien. In plaats van een algemeen verbod en het alleen op sommige plaatsen toe te laten, stelt de partij voor om het overal in de publieke ruimte toe te laten en op sommige plaatsen te verbieden. ‘In Schotland of in Scandinavië krijgen burgers en toeristen het vertrouwen om hun tent een nacht op te zetten in de natuur. Daardoor is reizen een stuk laagdrempeliger. Niet iedereen heeft immers het geld om een appartement aan zee te huren of om naar het buitenland te trekken. Het zou fantastisch zijn als we ook van Vlaanderen een echte kampeerregio kunnen maken’, zegt covoorzitter Jeremie Vaneeckhout."
Als beheerder van de website bivakzone.be en trekkings.be zijn we niet tegen dit voorstel, eerder in tegendeel. Het oorspronkelijke opzet een goeie 10 jaar geleden om met bivakzone.be het concept 'bivakzones' daadwerkelijk mee uit te bouwen en te promoten, kwam er immers vanuit de vaststelling dat er op dat moment al een jarenlange achteruitgang was qua mogelijkheden om als doortrekkende wandelaar of fietser kort op een camping te overnachten. Niet alleen richtten meer en meer campings zich op lucratieve caravan- en chaletverhuur, het aantal campings verminderde ook al jaren systematisch. Weinig interesse voor de passerende wandelaar en fietser met als alternatief voor die doelgroep om dan maar illegaal vrij te kamperen. Toen het decreet voor bivakzones werd goedgekeurd , openden zich ook nieuwe mogelijkheden. Inmiddels vonden op alle bivakzones samen (inmiddels meer dan 50) zo'n 150.000 overnachtingen plaats, duidelijk bewijs dat bivakzones hun plek hadden in recreatieve natuurbeleving.
Indien het voorstel van Jeremie Vaneeckhout daadwerkelijk wordt ingediend, kan er serieuze tegenstand worden verwacht. Kampeervereniging Pasar (het vroegere Vakantiegenoegens) neemt een eerder dubbelzinnig standpunt in. Ze zijn tegen een algemene uitbreiding, anderzijds wel voor een uitbreiding van bivakzones en camperplaatsen. Geen Allemansrecht naar Scandinavisch model voor hen, wel een uitbreiding van kleinschalige aktiviteiten. Ongetwijfeld radicaal tegen is de belangenvereniging van commerciële verblijfsparken, RECREAD. Wellicht heeft nog geen enkele van hun bestuursleden ooit een nachtje op een bivakzone doorgebracht, en hebben ze dus geen ervaring met bivakkeren. Toch beschouwen ze bivakzones als "deloyale concurrentie tegenover de reguliere kampeersector". RECREAD profileert zich volgens het principe dat in een tent of camper overnachten synoniem moet zijn met overnachten bij een commercieel bedrijf. Onzin natuurlijk en pretentieus bovendien.
Het standpunt van Bivakzone.be hierin is dat vrij bivakkeren volgens het Allemansrecht ook bij ons moet kunnen, wel volgens een aantal duidelijke regels en omkadering en met toegepaste beboeting bij overtredingen. Realistisch gezien is de kans niet zo groot dat het voorstel voor een soort Allemansrecht in Vlaanderen er door komt. Dat beseft ook Jeremie Vaneeckout: "Als dit uiteindelijk uitmondt in driehonderd kampeervrije plekken – ongeveer één per Vlaamse gemeente – dan zal ik al tevreden zijn", aldus de co-voorzitter van Groen in De Standaard.